Nihat Altay // Tüketici Hak Arama Derneği Genel Başkanı
Koronavirüs salgını sürecince evde kal çağrıları ve alınan tedbirler kapsamında pek çok iş yeri geçici süre ile kapanmak zorunda kaldı. Açık olan iş yerlerinin ise sosyal mesafeyi korumak amacıyla insanların evlerinden çıkmamaları nedeniyle müşterileri büyük oranda azaldı. 19.03.2020 tarihli T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Koronavirüs Tedbirleri Genelgesi kapsamında birçok AVM bu süreçte kapanma kararı aldı.
Devlet, gerek alınan sağlık önlemleri sonucunda işleri duran, gerekse de ekonominin yavaşlamasından olumsuz etkilenen esnafa destek olmak amacıyla bir dizi adım attı. Bu adımlardan biri de işyeri kiralarının geçici süre ile ödenememesi halinin tahliye sebebi teşkil etmeyeceğine yönelik düzenlemedir.
26.03.2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7226 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da yer alan Geçici Madde 2; “1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmaz.” hükmünü ihtiva etmektedir.
Yani kimi iş kollarının yavaşlayan ekonomiyle birlikte işleri azaldığından, kimi işletmelerde geçici olarak tamamen kapandığından dolayı, iş yeri sözleşmesinde hangi madde yazarsa yazsın, yapılan düzenlemeye göre iş yeri sahibi bu süreç içerisinde kirasını ödeyemeyen kiracısı için tahliye kararı alamayacak, icraya veremeyecek. Ayrıca, çoğu AVM’de özellikle ödenmekte olan kira bedelinin içinde alışveriş merkezinin ortak giderlerinden olan ısınma, aydınlatma, güvenlik görevlisi harcamaları da bulunmaktadır. Alışveriş merkezi kapatıldığı için kiraya veren bu harcamalardan tasarruf ettiği halde, kira bedeli içinde bu giderleri aynen tahsil etme hakkı yoktur. Kiracıların, ödeme yapmaları halinde bunların iadesini talep etme veya ödeme yapmadıysa ödememe hakları mevcuttur. Taraflar arasında bu yönde bir anlaşmanın sağlanamaması halinde kiracı, önce noterden bir ihtar çekmesi sonrasında ilgili Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açarak yeni koşullara uyulması gerektiğini talep edebilir.
