Son dönemde artan gıda fiyatlarından yakınan tüketici, bir şok daha yaşadı. TÜKODER Genel Başkanı Aziz Koçal, “Tüketiciye fark ettirilmeden bazı ürünlerin gramajının düşürülmesi fahiş gizli bir zamdır” dedi.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) yazılı bir açıklama yayımlayarak ‘gıdada gramaj hilesi’ uyarısı yaptı. Birçok kalemde vatandaşa gizli zam yansıtıldığını belirtilen açıklamada “Zabıta ekipleri denetimleri yapıyor fakat vatandaş önce kendi fiyat ve gramaj denetimini yapmalı” ifadelerine yer verildi. Konuyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Genel Başkanı Aziz Koçal, “Firmalar gramajdan çalarak ciddi şekilde gizli bir fahiş zam uyguluyor. Bu yüzden tüketicinin bilinçli alışveriş yapması gerekiyor. Ayrıca bu konuyla ilgili yasal bir düzenleme de şart” dedi.
BU BİR GİZLİ ZAMDIR!
Gramaj üzerinden ciddi gizli bir zam yapıldığını belirten Koçal şöyle konuştu: “Gramajı düşürülerek fiyatını aynı tutmak, gizli zamdır. Bu gizli zammın iki boyutu var. Birincisi gramajın düşüklüğünü ambalajın üzerinde görünecek şekilde aynı fiyattan satışı. İkincisi ise ambalajda gramaj düşüklüğü belli olmayan ama tartımında ya da kontrolünde gramajın düşük olduğu görülen bir yöntem. Bir fiyata fahiş fiyat yapmak yerine gramajı düşürülerek gizli yapılması daha da fahiş bir fiyat uygulamasıdır. Örneğin 100 gram bir ürünü 50 TL’ye alırken, gramajı 50 grama düşürerek yine 50 TL’ye satılması bir fahiş fiyat uygulaması olduğu açık ve net bir şekilde görülüyor. Fahiş fiyat uygulaması eğer maliyetlerinde önemli bir artış yoksa bu çok yüksek fiyat artışı Ticaret Bakanlığı haksız fiyat değerlendirme kuruluna şikayet edilebilir.”
ÜRÜNDEN ÇALIYORLAR!
Koçal, “Gramaj üzerindeki diğer bir oyun ise daha tehlikeli. Özellikle küçük kuru yemiş paketlerinde daha çok rastlanılıyor. Firmalar 50 gram bir kuru yemişi 40 grama düşürüyor ama paketin üzerinde 50 gram yazmaya devam ediyor fakat fiyat aynı kalıyor. Burada da üründen çalma söz konusu. Bu da haksız ticari uygulamalara giriyor. Aldatıcı ve yanıltıcı bir ürün satışı oluyor. Bu da reklam kuruluna şikayet edilebilir ve firmaların ceza alması sağlanabilir. Tüketici aldığı ürünü tartarak kontrolünü yapabilir. Şayet gramaj eksikliği var ise tüketici bu aradaki fiyat farkını talep edebilir. Bunun için de Tüketici Hakem Heyetlerine başvurabilirler” ifadelerine yer verdi.
TÜKETİCİ BİLİNÇLİ ALIŞVERİŞ YAPMALI
Tüketicilere uyarılarda bulunan Koçal, şunları söyledi: “Tüketicinin şu şekilde dikkat etmesi gerekiyor. Aldığı ürünün mutlaka paket üzerindeki gramajını kontrol etmeli. Daha önce aynı ürünü alırken gramajı neydi, fiyatı neydi, sonradan ne oldu? Bunları karşılaştırmalıdır. Bu durumda eğer yüksek bir fahiş fiyat uygulaması görüyorsa Ticaret Bakanlığı’na şikayette bulunabilir. Böyle durumlarda bakanlığın kurulu, idari para cezaları verebilmektedir. Burada esas olan şu ki tüketici bilinçli alışveriş yapmalı. Bir ürünü aldığımızda fişini atmayalım. Gramajlarını not alalım.”
DENETİMLER SIKLAŞTIRILMALI!
Denetimlerin sıklaştırılması gerektiğini de sözlerine ekleyen Koçal, esnaf ve ticaret odalarının iç denetim mekanizmalarını oluşturmaları gerektiğine dikkat çekti. Koçal, “Bunların önüne geçebilmek denetimlerin ciddi şekilde sıklaştırılması gerekir. Özellikle yerel yönetimlerde zabıta birimleri sırf bu iş için eğitilmeli, birimler oluşturulmalı. Ticaret Bakanlığı’nın denetim elemanları var ancak yeterli olmuyor. Şikayet olduğunda ya da olağanüstü bir durumda denetime gidiyorlar. Ama bu denetimler sürekli olarak yapılırsa denetimlerin caydırıcı unsuru ön plana çıkabilir. Para cezaları çok fazla caydırıcı olmuyor. Çünkü o parayı kısa sürede o aldatmacada kazanıyorlar. Bu işin önüne geçilmesi için esnaf ve sanatkar odaları, ticaret odaları kendi içlerinde iç denetim mekanizmasını oluşturmalılar. Kendi üyelerini denetim altına alıp, kendi önlemlerini alması gereken kurum yakınamaz bundan. Bir de bu odaların etik kurulları olmalı. Bu tür işlemler yapıldığında cezai işlem yapılmalı, gerekirse ticaretten mene kadar bir sistem ve bir kanun değişikliğine gidilmeli. Çünkü bu karşıdaki insanı dolandırmaktır. Esnaf ve ticaret odaları normal tüketiciler gibi şikayetçi olmamalı ve kendi iç denetim mekanizmasını oluşturmalıdır. Tabi bu konunun önüne geçilmesi için yasal düzenleme de yapılmalıdır” diye konuştu.
