09/05/2023
BASIN AÇIKLAMASI
- 35 temel bitkisel üründe kişi başına üretim düştü!..
- İşlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürün ithalatı patladı!..
- Bikisel üretimin düşmesi, ithalatın artması pahalılığın nedenlerinden birisi!..
- Tüketicilerin yararına bitkisel ürün üretimine ve ithalatına devlet müdahalesi gerekli.
- Bitkisel üretimin artması için devletçe üretim planlaması yapılmalı.
- Bitkisel üretimde tekelleşme, yabancılaşma ve sözleşmeli üretim sonlandırılmalıdır.
- Bitkisel üretimle ilgili özelleştirilen, özerkleştirilen kuruluşlar önceki yapılarına dönüştürülmelidir.
- Devlet üretme çiftlikleri güçlendirilmeli ve sayıları arttırılmalı.
- Atıl durumdaki tarım arazilerinde devletçe bitkisel üretim yapılmalı.
- Tigem bitkisel üretimini arttırmalı ve çeşitlendirmeli.
- Üretim kooperatifleri ve çiftçiler desteklenmeli!..
Ülkemizde 2002 ile 2022 yıllarında 35 çeşit temel bitkisel üründeki üretim miktarları ilgili yılların nüfus sayısına bölündüğünde son yirmi yılda kişi başına üretimin düştüğü görülmektedir.
Derneğimizin yapmış olduğu araştırmada; üç çeşit tahıl, altı çeşit baklagil, yirmi çeşit sebze, üç çeşit tekstil ürünü, iki çeşit baharat ve şeker pancarı olmak üzere toplam otuz beş çeşit temel bitkisel üründe 2022 yılında 2002 yılına göre kişi başına üretim miktarının düştüğü belirlenmiştir.
BİTKİSEL ÜRÜNLERİN YILLARA GÖRE KİŞİ BAŞINA ÜRETİM MİKTARLARI TABLOLARI
Tahıl Ürünlerinin Yıllara Göre Kişi Başına Üretim Miktarları Tablosu
Kişi Başına Buğday Kişi Başına Arpa Kişi Başına Çavdar
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 300 kg 127.6 kg 3.9 kg
2022 231.6 kg 99.7 kg 3.2 kg
Baklagil Ürünlerinin Yıllara Göre Kişi Başına Üretim Miktarları Tablosu
Kişi Başına Kurufasulye Kişi Başına Nohut Kişi Başına Kırmızı Mercimek
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 3.84 kg 10 kg 7.7 kg
2022 3.17 kg 6.8 kg 4.7 kg
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Yeşil Mercimek Bakla Bezelye
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 1 kg 0.49 kg 0.062 kg
2022 0.53 kg 0.078 kg 0.028 kg
Sebzelerin Yıllara Göre Kişi Başına Üretim Miktarları Tablosu
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Kavun Karpuz Kuru Soğan Taze Soğan
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 28 kg 70.4 kg 31.53 kg 3.2 kg
2022 18.6 kg 39.8 kg 27.6 kg 1.46 kg
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Pırasa Dolmalık Biber Sivri Biber Bamya
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 4.46 kg 6.3 kg 20.6 kg 0.48 kg
2022 2 kg 4.74 kg 11.48 kg 0.36 kg
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Patlıcan Taze Fasulye Taze Bakla Börülce
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 14.7 kg 7.92 kg 0.68 kg 0.23 kg
2022 9.19 kg 6 kg 0.45 kg 0.17 kg
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Patates Hıyar Turp Ispanak
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 80 kg 25.7 kg 2.7 kg 3.38 kg
2022 61 kg 22.7 kg 2.17 kg 2.56 kg
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Kereviz Pazı Beyaz Lahana Kara Lahana
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 0.29 kg 0.108 kg 9.54 kg 1.54 kg
2022 0.018 kg 0.091 kg 7 kg 0.69 kg
Tekstilde Kullanılan Bitkisel Ürünlerin Yıllara Göre Kişi Başına Üretim Miktarları Tablosu
Kişi Başına Kişi Başına Kişi Başına
Pamuk Keten Kenevir
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 39.1 kg 0.00077 kg 0.0138 kg
2022 32.25 kg 0.000070 kg 0.000363 kg
Baharat Bitkilerinin Yıllara Göre Kişi Başına Üretim Miktarları Tablosu
Kişi Başına Anason Kişi Başına Kimyon
Yıllar Üretimi Miktarı (kg) Üretimi Miktarı (kg)
2002 0.2 kg 0.770 kg
2022 0.081 kg 0.098 kg
Şeker Pancarının Yıllara Göre Kişi Başına Üretim Miktarları Tablosu
Yıllar Kişi Başına Üretimi Miktarı (kg)
2002 254.12 kg
2022 228.8 kg
Diğer taraftan, işlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerin 2022 yılındaki ithalatı 4.76 milyar dolardan 2022 yılında 33.9 milyar dolara yükselmiştir. Kısaca, işlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerin 2022 yılındaki ithalatının 2002 yılı ithalatına göre 7 (yedi) kattan fazla arttığı görülmektedir.
İŞLENMEMİŞ VE İŞLENMİŞ BAZI BİTKİSEL ÜRÜNLERİN 2002 VE 2022 YILLARINDAKİ İTHALAT BEDELLERİNİ GÖSTEREN TABLO
İşlenmemiş ve İşlenmiş Yıllar (Dolar)
Bazı Bitkisel Ürün Adları 2002 2022 İthalatın Kaç Kat Arttığı
Yenilen Sebzeler ve Bazı 52.141,000 $ 931.880,000 $ 17.9 kat
Kök ve Yumrular
Yenilen Meyveler ve Sert 65.110,000 $ 1.073.578,000 $ 16.5 kat
Kabuklu Meyveler
Kahve, Çay, Paraguay Çayı 22.850.000 $ 530.757,000 $ 23.2 kat ve Baharat
Hububat 375.605,000 $ 5.368.578,000 $ 14.3 kat
Yağlı Tohum ve Meyveler,
Muhtelif Tane, Tohum ve
Meyveler, Sanayide ve 268.239,000 $ 3.306.899,000 $ 12.3 kat
Tıpta Kullanılan Bitkiler,
Saman ve Kaba Yem
Hayvansal ve Bitkisel Katı ve
Sıvı Yağlar, Yemeklik 402.305,000 $ 4.104.938,000 $ 10.2 kat
Katı Yağlar,Hayvansal
ve Bitkisel Mumlar
Şeker ve Şeker Mamulleri 19.522,000 $ 625.467,000 $ 32 kat
Kağıt ve Karton, Kağıt 854.794,000 $ 4.055.261,000 $ 4.74 kat
Hamurundan, Kağıttan
veya Kartondan Eşya
Pamuk, Pamuk İpliği ve 1.293.241,000 $ 4.842.014,000 $ 3.74 kat
Pamuklu Mensucat
Bitkisel ürün üretiminin düşmesi, işlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürün ithalatının artması, söz konusu ürünlerdeki ve gıda maddelerindeki fiyat artışının ve pahalılığın önemli nedenlerinden birisidir.
Türkiye Zirai Donatım Kurumu’nun (TZDK) özelleştirilmesi ve tasfiye edilmesi, Tarım Kredi Kooperatiflerinin özerkleştirilmesi, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) işlevinden uzaklaştırılması bitkisel üretimin azalmasının belirleyici nedenlerinden birisidir.
Tüketicilerin işlenmemiş ve işlenmiş ürünlere ve gıda maddelerine erişebilmesi ve yeterince tüketebilmesi için, devletin söz konusu ürünlerin üretimine, dağıtımına ve fiyatlarına tüketicilerin – halkın yararı doğrultusunda müdahale etmesi ve gerekli düzenlemeleri yapması gerekmektedir.
Bitkisel ürün üretiminin artması için devletçe üretim planlaması yapılmalıdır. Özelleştirilen, özerkleştirilen ve işlevinden uzaklaştırılan kuruluşlar önceki yapılarına dönüştürülmelidir.
Mevcut Devlet Üretme Çiftlikleri güçlendirilmeli ve sayıları arttırılmalıdır. Atıl durumdaki tarım arazilerinde Devletçe bitkisel üretim yapılmalıdır. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) bitkisel üretimi arttırmalı ve çeşitlendirmelidir. Özel firmalara kiraya verilen Devlet Üretme Çiftlikleri TİGEM tarafından faaliyete geçirilmelidir.
Bitkisel üretimde tekelleşme ve yabancılaşma önlenmelidir. İşlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerde dışa bağımlılığın önlenmesi ve üretimin arttırılmasına ilişkin gerekli önlemler alınmalıdır. Çiftçilere ve ülkeye zarar veren, yabancı şirketlerim hegemonyasını güçlendiren sözleşmeli tarım uygulamasına son verilmelidir.
Devlet tarafından üretilen ve üretilecek olan işlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerin ve gıda maddelerinin tüketicilere dağıtımı ve sunumu devlet kurumları tarafından yapılmalıdır. Tüm bu konularda ilgili devlet kuruluşları ile belediyeler işbirliği yapmalıdır.
Üretim kooperatifleri ve çiftçiler desteklenmelidir. Tarım arazilerindeki çeşitli yapılaşmalar ve madencilik faaliyetleri yasaklanmalıdır.
Basınımıza, kamuoyuna, ilgili ve yetkililere saygıyla duyurulur.
Tüketici Hakları Derneği
Merkez Yönetim Kurulu Adına
Genel Başkan
Turhan ÇAKAR
