Nihat Altay // Tüketici Hak Arama Derneği Genel Başkanı
Kurban Bayramı yaklaşıyor. Zor zamanlardan geçtiğimiz bu günlerde kurban alırken mağdur olan vatandaşların dikkat etmesi gereken çok neden var.
Geçmiş yıllarda bizlere gelen şikayetlerde, belediyeler tarafından kurban satışı için belirlenen yerlerin dışında satış yapan veya dolandırmak maksatlı orada olan bazı kişilerce vatandaşların mağdur olduğudur. Bu yüzden belediyelerin belirlediği yerlerden kurban almak ilk önce dikkat edilmesi gereken en önemli etkendir.
Günümüzde her cep telefonunda fotoğraf çekme özelliği bulunmaktadır. Kurban satın alacak tüketiciler tercihlerini yaparken dikkatli olması gerektiğinden karşılaştıkları her sorunu görüntülemeleri önemli bir delildir. Gerek pazarda gerekse sonraki süreçte mutlaka fotoğraf çekilmesi mahkeme sürecinde faydalı olacaktır.
Tüketiciler, kulaklarında küpesi bulunmayan kurbanlıkları almamaları ve satanları da en yakın belediye birimine şikayet etmeleri gerekmektedir.
Sağlık açısından baktığımızda, hayvanın dört ayağını yere basar şekilde ayakta olması gerekmektedir. Birkaç metre yürütülerek topallık olup olmadığına, normal solumanın olduğuna bakılır. Alınacak hayvanların ağız veya burnunda akıntı ve yara olmamasına dikkat edilmesi ve böyle kurbanlıkların satın alınmaması gerekir. Çünkü bu hayvanlar hasta olabilirler. Satın alınacak veya alınan kurbanda sorun olduğunu fark eden vatandaşlar derhal en yakın ‘Belediye Veteriner Müdürlüğüne’ başvurmalı, mümkünse de olaya şahit olan kişilerin de imzasının bulunduğu tutanakla durumu belgelendirmelidirler.
Kurban olarak kesilen hayvanın hastalıklı çıkması durumunda Tüketici Kanunu’na göre satın alınan hayvanlar mal statüsündedir ve ayıplı çıkması halinde bedel iadesi dahil olmak üzere tüketicilerin hakları bulunmaktadır. Kurban Bayramı süresince tüm belediyelerin veteriner müdürlüklerinde nöbetçi personel bulunmaktadır. Bu noktada tüketicilerin aldatıldığını ispat edebilmesi açısından ödeme belgesi, veteriner raporu gibi ispata yarayacak belgelere sahip olunması önemlidir.
Kurban pazarlarında karşılaşılan sorunların bir tanesi de dolandırıcılara karşı dikkatli olunması gerektiğidir. Bazı kişilerin bir hayvanı birden çok kişiye sattığına dair geçmiş yıllarda şikayetler aldık. Bu nedenle ücretini ödeyen tüketici, aldığı kurbanı satıcı da bırakmasın.
Bazı kişiler de ellerindeki sahte paraları kurban pazarlarında piyasaya sürüyor. Bu tür sahtekarlıklara maruz kalmamak için yukarıda belirttiğim gibi belediyelerce belirlenmiş, altyapısı uygun olan yerlerde kurban satışı veya alışı yapmak önemlidir. Ayrıca sahte parayı gerçek paradan ayırt edecek bazı özellikler vardır. Bunlar kağıt, renk ve baskı kalitesinin yanı sıra paranın içinde bulunan çok net holografik, şerit folyo, ultraviyole özellikler ve kabartma. Bu özellikler el ve göz yordamıyla rahatlıkla ayırt edilebilir.
