Turhan Çakar // Tüketici Hakları Derneği THD Genel Merkezi Genel Başkanı
• NEOLİBERALİZM VE ÖZELLEŞTİRİLMELER İŞSİZLİĞİ, YOKSULLUĞU, AÇLIĞI ARTTIRDI
• TÜKETİCİLER EN TEMEL GEREKSİNİMLERİNE ERİŞEMEZ OLDU
• SAĞLIK VE EĞİTİM RANT ARACI DURUMUNA GETİRİLDİ
• ÖZELLEŞTİRİLEN KİT’LER KAMULAŞTIRILSIN
• İŞSİZLİK VE YOKSULLUK KAMU GİRİŞİMCİLİĞİYLE ÖNLENİR
• SOSYAL DEVLET İÇİN PLANLI KAMU GİRİŞİMCİLİĞİ
KRİZLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI
Türkiye, son 5 yıldan beri krizden krize sürükleniyor. Cumhuriyet tarihinde yaşanılan ekonomik krizlere baktığımızda; 1929, 1946, 1958, 1974, 1980, 1982, 1990, 1994, 2000, 2001, 2008, 2009, 2010, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 yıllarında genel olarak 18 krizin yaşandığı görülmektedir. Yaşanan ekonomik krizlerin dört tanesi 1923-1979 arası 56 yıllık dönemde, geri kalan ondört kriz ise 1980-2020 yılları arasındaki 40 yıllık dönemde yaşanmış ve yaşanmaya devam etmektedir. 1980 sonrası yaşanan krizlerin 8 tanesi bugünkü AKP iktidarı döneminde gerçekleşmiştir. Günümüzde kriz devam etmektedir.
1980 SONRASI KRİZLERİN BAŞ NEDENİ NEOLİBERAL YAPISAL UYUM POLİTİKALARI
1980 sonrasında yaşanmış ve günümüzde yaşanmakta olan ekonomik krizlerin baş nedeni ise “Yapısal Uyum Politikaları” adı altında neoliberal küreselleşmeci güçlerin 1980 yılından itibaren dayattığı neoliberal ya da yeni emperyalist ekonomik ve sosyal politikalardır.
NEOLİBERAL KÜRESELLEŞME DİYE DE TANIMLANAN POLİTİKALARIN EN ÖNEMLİ DAYATMASI İSE ŞUNLARDIR:
1- Kamu girişimciliği ve müdahalesinin ortadan kaldırılması
2- Serbest piyasa ekonomisinin dayatılması
3- Kamu iktisadi kuruluşlarının özelleştirilmesi
4- Emek örgütlerinin ve emekçi sendikalarının güçsüzleştirilmesi
5- Emekçi ücretlerinin düşük kalması ve emekçilerin satın alma güçlerinin düşürülmesi
6- Piyasadaki fiyat politikaları ve uygulamaları konusunda sermaye kuruluşlarının tamamen belirleyici olması
7- Tüm bunlar için sermaye kuruluşları ve onların örgütlerinin tam olarak yetkilendirilmesi
Neoliberal küreselleşmenin yapısal uyum politikaları Türkiye’de tam anlamıyla uygulanmıştır.
TÜRKİYE’DE UYGULANAN NEOLİBERAL EKONOMİK VE SOSYAL POLİTİKALARIN NEDEN OLDUĞU SONUÇLAR:
a) Kamu iktisadi kuruluşları yok pahasına yerli ve yabancı şirketlere satıldı ( özelleştirildi).
b) Kamu müdahalesi, kamu yararı, kamu girişimciliği terk edildi.
c) Emekçi sendikalarının gücü azaltıldı ve emekçilerin örgütlenmesine engeller konuldu.
d) Üretim ve tüketim politikaları ve uygulamaları ile serbest piyasadaki fiyat uygulamaları konusunda sermaye yetkili ve belirleyici oldu.
e) (a),(b),(c),(d) maddelerinin uygulanması Cumhuriyet tarihinin en büyük işsizliğine neden oldu.
f) Çalışanların, emekçilerin ücretleri düşürüldü.
g) Açlık ve yoksulluk arttı.
h) Tüketicilerin ezici çoğunluğu en temel gereksinimlerini bile karşılayamaz duruma getirildi.
i) Kamunun en temel hizmet alanları arasında yer alan sağlık ve eğitim hizmetleri rant aracı durumuna getirildi.
j) Toplumsal kesimler üzerindeki baskılar arttı.
k) Demokrasinin gereği olan koşullar ortadan kaldırıldı.
l) Sık sık gerçekleşen krizlerin faturası her yönüyle yoksullara, işsizlere, çalışan emekçilere, küçük çiftçilere ve küçük esnafa çıkartıldı.
ÇÖZÜM İÇİN İKTİDARA VE SİYASİ PARTİLERE ÇAĞRIMIZ
1) Krizlerin en önemli çözümü, her alanda planlı kamu girişimciliği, kamu müdahalesi ve kamu yararı anlayışı ivedilikle uygulamaya konulsun.
2) Neoliberal politikalar uygulandığı her alanda her boyutu ile terk edilsin ve ortadan kaldırılsın.
3) Özelleştirilen tüm kamu iktisadi kuruluşları ile diğer özelleştirilen kamu kuruluşları ivedilikle kamulaştırılsın.
4) Sosyal devlet, emekçi hakları, tüketici hakları ve diğer tüm haklar ile demokrasi 1., 2., 3. maddelerle ve diğer tüm boyutlarıyla bütüncül bir yaklaşımla uygulanmaya konulsun.
5) İşsizlik, yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılmasının ön koşulları olan 1., 2., 3., 4.maddeler ivedilikle uygulansın.
6) Temel kamusal hizmetlerden olan sağlık ve eğitim hakkı rant aracı olmaktan kurtarılsın.
Basınımıza, kamuoyuna, ilgili ve yetkililere saygıyla duyurulur.