Tüketiciyi Güçlendirme Derneği Başkanı Jale Yanılmaz: “Vatandaşlarımızın, yasal haklarından yararlanabilme olanaklarını yok edecek davranış ve seçimlerden kaçınmaları gerekiyor.”
Tüketicilerin hak kaybına uğramaması ve yaşanılan mağduriyetlerinin giderilmesi için başta Tüketiciyi Koruma Yasası olmak üzere pek çok yasa olmasına karşın mağduriyetlerin yaşanmasının önüne geçilemiyor.
Bu durum bazen ürün veya hizmet sağlayıcıların tutumundan, bazen tüketicinin bilinçsiz tercihinden bazen de her ikisinin bir araya gelişinden kaynaklanıyor.
Eski mesleği motor ustalığı olan fakat şu anda gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren Mehmet Başım da iki unsurun bir araya gelişiyle mağdur olan bir tüketici. Geçen hafta Tüketiciyi Güçlendirme Derneği (TÜGÜDER) Başkanı Jale Yanılmaz ile temasa geçen Başım, aracının motorunda oluşan bir arızanın tamiri ile başlayan, maddi kayıp ve aracını kullanılmaz hale getiren süreci başka araç sahiplerinin benzer mağduriyet yaşamamaları için paylaştı.
Mehmet Başım’ın, araç motorunda bir arıza olduğunu anladıktan sonra yaşadığı süreç kendi anlatımıyla şöyle:
“Aracım 2007 Lancia. Motorunda bir arıza olduğunu anlayınca, eski mesleğim motor ustalığı olduğu için aracımın motorunu kendim yapmak istedim ve ofisimin önünde söktüm. Sonra motor parçalarını Zeytinburnu demirciler sitesinde daha evvel de çok iş yaptırdığım rektifiye atölyesine götürdüm ve dükkâna sonradan ortak olan ustaya teslim ettim. Vermiş olduğu yedek parça listesini de alarak Cevizlibağ’da bulunan bir yedek parça dükkanına gidip aracın şase numarasını da belirtip ücretini de ödeyerek parçaları rektifiye atölyesine göndermelerini söyledim.
Bir hafta sonra atölyeden revizyonun yapıldığı parçaları gelip almamı haber verdiler. Ben de gidip aldım ve aracın üzerine toplayarak monte ettim. Motoru çalıştırdığımda olumsuz bir vuruntu sesi ile karşılaştım. Bir süre sesin kesileceğini düşünerek kullandım. Fakat üçüncü günde aracım 50 metrede stop edip çalışamaz duruma geçmeye başladı. Usta ile irtibata geçtiğimde sök getir bakalım dedi. Tekrar söktüğümde takmış oldukları pistonların kendi orjinal ölçüsünün dışında yüksek olduğunu tespit ettim ve motoru tekrar rektifiye atölyesine götürdüm. Parçacı pistonları yanış göndermiş rektifiyeciye. Rektifiyeci de ölçmeden takmış. Pistonlar yüksek olduğundan silindir kapağına vurarak senteyi atlatıp sibobu keserek pistonu delmiş. Rektifiyeci pistonu kaynak ettirip boyutunu da kısaltarak teslim etti bana oldu diyerek.
Motoru tekrar toplayıp çalıştırıp kullanmaya başladıktan sonra motor performansının olmadığını fark ettim. Ustaya bunu defalarca söylememe rağmen inkâr etti. Fazla yakıt da tüketerek aracı 15 bin km kullandım.
Ustalar hatalarını kabul etmediler
Bir akşam yolda aracım hararet yaptı bir benzincide su ekledim fakat su yine bitti. Etilerde çeşit araçlara yağ değişimi yaptırdığım bir işyeri sahibini arayarak bir kurtarıcı göndermesini istedim. Rektifiyeciyi aradığımda tekrar sök getir demesine karşılık ‘bir daha kendim sökmüyorum bütün hata senin’ dedim. Fakat usta hatasını kabul etmedi.
Bu işyerinde ise motor yine söküldü. 15 gün sonra gittiğimde silindirleri kendi rektifiyecisine ölçtürüp ölçtürmediğini sordum, ölçtürdüğünü herhangi bir sorun olmadığını ifade etti, aracıma fanın çalışmadığını söyleyerek fan motoru düzenleyici bir parça taktı. Fakat aracımın motoru vuruntulu çalışmaya devam etti ve aşırı yağ dumanı çıkarmaya başladı. Söylediğimde 1 tane teflon katkı ve duman kesici katkı koymamı söyledi, yapamadığını anlamama rağmen o vaziyette aracımı aldım. Daha evvel tamircilik yapmış olan tanıdığım bir ustaya motoru söktürdüm, fanın çalışmama sebebinin müşüre gelen su deliğinin fazla silikon kullanıldığından ötürü kapalı olması çıktı, aynı zamanda motor yatakları da bozmuş. Sebebi de aynı şekilde fazla kullanılan silikonun karterde bulunan yağ süzgecini tıkaması olduğunu yani ikinci gittiğim rektifiyecinin de parçaları kontrol ettirmediğini tespit ettik. Ustayı aradığımda o da hatasını kabul etmedi ve kabadayı gibi davranarak dükkanına gelmememi söyledi.
Ustalar hatalarını kabul etmediler. Şayet ilk rektifiyeci hatasından sonra pistonlar kesilip takılmadan tekrar yenisi alınarak takılsa idi herhangi bir problem tekrar tekrar yaşanmayacaktı. İki rektifiyeciyi de hatalı iş yaptıkları için ve ruhsatsız çalıştıkları için Beşiktaş Zabıta Müdürlüğüne şikâyet başvurusu yaptım. 1 ay geçmesine rağmen halâ işyeri kapatılmış değil, ara ara zabıtayı aramaya devam ediyorum.
Biraz fazla ücret alsa da yetkili servisi tercih etsinler
Aracım sökülü vaziyette duruyor. Yapılan hatalar ortadadır; işi buraya kadar gelmesine neden olan rektifiye atölyesinin aracımı alıp yaptırıp teslim etmesi gerekiyor, 6 aydır aracımı kullanamamam da cabası.
Ne yazık ki otomotiv piyasasında gerçek anlamda bu işi bilerek yapan usta, istisnalar hariç kalmadı. Bu çerçevede araç sahipleri araçlarının motoruna işlem yaptırırken basit bir yağ değişiminde dahi başında bulunsunlar. Marka dışı, ucuz merdiven altı motor yağı antifriz kullanmasınlar. Biraz fazla ücret alsa da yetkili servisi tercih etsinler.”
Vatandaşlarımızın, yasal haklarından yararlanabilme olanaklarını yok edecek davranış ve seçimlerden kaçınmaları gerek
Tüketicilerin aldıkları, kullandıkları ürün ve hizmetlerde yaşadıkları arıza, aksaklıklardan daha çok bu arıza ve aksaklıkların giderilmesi sürecinde mağduriyet yaşadıklarını söyleyen Tüketiciyi Güçlendirme Derneği Başkanı Jale Yanılmaz, yasaların kişilerin mağduriyet yaşamalarını önlemek, herhangi bir haksızlık, yanlış uygulama, hatalı ürün ve hizmet ile karşılaştıklarında korunmaları için düzenlendiğini fakat burada uyulması gereken kriterler ve yasal haklardan faydalanabilmek için gereken kurallar olduğunu hatırlattı. Yanılmaz, vatandaşlarımızın, yasal haklarından yararlanabilme olanaklarını yok edecek davranış ve seçimlerden kaçınmaları gerektiğini ifade etti.”
Birçok alanda olduğu gibi burada da denetim eksikliğini görüyoruz
Mehmet Başım’ın ve muhtemelen birçok vatandaşın yaşadığı benzer mağduriyette, tüketicinin yetkili olmayan bir yerde ürünü ile ilgili işlem yaptırmasının yasal koruyuculuğu zayıflattığınının diğer yandan liyakatsizlik, mesleki sorumluluktan kaçınmak, yasal olmayan yöntemle yani ruhsatsız işyeri çalıştırmak gibi düzen bozuculuğun da çok can sıkıcı olduğunun altını çizen Jale Yanılmaz, “Birçok alanda olduğu gibi burada da denetim eksikliğini görüyoruz. Bu işyerlerinin denetlenip ruhsatsız ise ya ruhsat alabilecek ve faaliyet gösterecek şartları yerine getirmesi için yaptırım uygulanmalı ya da kapatılmalı. Vatandaşlarımız da mağdur duruma düşmemek için daha korunaklı ve bilinçli olmalı. Sözün senet olduğu günler ne yazık ki çok geride kaldı. Mesleki etik ve sorumluluk anlayışında erozyonlar yaşadığımız bir dönemdeyiz.” dedi.
